Ziraat Mühendisliği Platformu

GAP bölgesine 135 bin dolarlık yatırım yap, 150 bin dolar kâr et

GAP Bölge Kalkınma İdaresi, Doğu ve Güneydoğu illerinde yatırıma yönelik teşviklerin sektörel bazda hangi ilde ne kadar gelir getireceğini açıkladı. Fizibilite çalışmasında bölgedeki yatırım fırsatları tek tek ele alındı.

Şanlıurfa'ya erkek çorabı, Adıyaman'a sabun, Mardin'e mısır çerezi, Diyarbakır'a süt sığırcılığı yatırımı ne kadara yapılır, geri dönüşü kaç yılda olur? Bu soruları merak ediyorsanız artık yanıtı var. GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Doğu ve Güneydoğu'da yatırımı özendirecek teşvik uygulaması ile birlikte bölgedeki hangi ilde, hangi sektöre yapılacak yatırımın ne gelir getireceğini hesapladı.
Hükümet bu yıl Güneydoğu Anadolu Projesi'ne (GAP) aktarılacak 3 milyar TL'nin 1 milyar TL'sini sulama yatırımlarına ayıracağını açıkladı. Başbakanlığa bağlı GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı ise "GAP Bölgesinde Yatırım Fırsatları" adlı çalışma ile 9 ili içine alan ve 6,6 milyon nüfuslu GAP bölgesini yatırım fırsatları açısından mercek altına aldı. Araştırmaya göre 25 alanda GAP'ın fizibilitesi ve avantajları çıkarıldı.

Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak illerini kapsayan çalışmada, hangi alanda yatırımın hangi ile yapılacağı, ne kadarlık yatırım gerektiği, yatırımın kaç yılda geri döneceği ve elde edilebilecek kârlar da ayrıntılarıyla anlatılıyor. Örneğin, Şanlıurfa'ya erkek çorabı alanında 1 milyon 620 bin euroluk yatırım öngörülürken, yıllık net kar 540 bin 800 euro, yatırımın geri dönüş süresi ise 2 yıl olarak tahmin ediliyor. Yine Adıyaman veya Diyarbakır'a yapılacak süt sığırcılığı için 17.5 milyon dolarlık yatırım, 1.5 milyon dolarlık net kâr ve yatırımın geri dönüşü için 6 yıl öngörülüyor. Çalışmada ayrıca, yabancı yatırıma yönelik pratik bilgiler de yer alıyor.
Raporda GAP'a yatırımın avantajları teşvik kapsamında yer alması, ucuz iş gücü, büyük ve hızlı büyüyen bir pazar, gelişmiş sanayi ve ticaret altyapısı, elverişli kara, hava ve deniz ulaşımı, üretimi elverişli toprak ve iklim koşulları ve Ortadoğu pazarına yakınlık olarak sıralanıyor.
Yabancı yatırımcılara pratik bilgilerin de yer aldığı raporda, "Yabancı yatırımcı ile yerli yatırımcı arasında şirket kurmak ve yatırım açısından fark kalmamıştır" ifadesine yer verildi.

Her işi kendiniz yapın
Hükümet yerli ve yatırımcıları bölgeye çekmek için yeniden harekete geçerken bölgede en büyük yatırımı yapan Tat Konserve ise sulama yatırımlarından önce ele alınması gereken başka sorunların olduğu görüşünde. Urfa'da tarım, salça, besi, kesimhane ve parçalama konularında toplam yatırımı 125 milyon doları bulacak olan TAT Konserve'nin Genel Müdürü Güçlü Toker, bölgede yatırım yapmanın o kadar da kolay olmadığını vurgulayarak, şunları söylüyor: "Biz 10 yılı aşkın süredir bölgedeyiz ve sadece en büyük değil, aynı zamanda buradaki tek yatırım sayılırız. Niye başka kimsenin burada yatırım yapmadığına bakmak lazım. Burada tüm işinizi kendiniz yapmanız lazım. Bölgedeki zirai faaliyetleri hızlandırmak, sanayi yatırımlarında kullanılacak hammaddeyi sağlamak gerekiyor. Yoksa sanayinin orada olması mümkün değil. Bölgede 300 bin hektarlık sulamaya açık alan var. Ancak hala yeni sulama alanları açılmaya çalışılıyor. Neden var olanların kullanılmadığına bakılması lazım. Sürekli master planları yapılıyor, planlar yenileniyor. Niye bölgeye bir türlü yatırımın gelmediğine bakmak lazım."

GAP'ta yatırım yapılabilecek başlıca sektörler
- Tarıma dayalı sanayi
- Organik tarım
- Bitkisel üretim
- Hayvansal üretim
- Su ürünleri
- Sulama sistemleri
- Tekstil ve konfeksiyon
- Kimyasal maddeler ve inşaat malzemeleri
- Enerji
- Madencilik
- Turizm


GAP'a yatırımın avantajları
- Teşvik kapsamında yer alması
- Ucuz işgücü
- Büyük ve hızlı büyüyen bir pazar
- Gelişmiş sanayi ve ticaret altyapısı
- Elverişli kara, hava ve deniz ulaşımı
- Üretimi elverişli toprak ve iklim koşulları
- Ortadoğu pazarına yakınlık

GAP Bölgesi'nde yatırıma yönelik proje örnekleri

Yatırım konusu: Biodiesel
İl: Diyarbakır
Rekabet avantajları: 5084 kapsamında, yağlı bitkiler yetiştirilebiliyor, limanlara, Habur gümrük kapısına, serbest ticaret bölgeleri ve ticaret merkezlerine yakın.
Yatırım tutarı: 729.000 euro
Net kâr: 1.361.920
Yatırımın geri dönüş süresi: 2 yıl


Yatırım konusu: Kesme şeker
İl: Mardin
Rekabet avantajları: 5084 kapsamında, serbest bölge, ucuz iş gücü, ticaret merkezlerine yakın, Irak'a ihracat potansiyeli.
Yatırım tutarı: 135.000 dolar
Net kâr: 150.150 dolar
Yatırımın geri dönüş süresi: 1,5 yıl


Yatırım konusu: Pul biber
İl: Şanlıurfa
Rekabet avantajları:5084 kapsamında, Mersin ve İskenderun limanlarına ve sınır kapılarına yakın, Ortadoğu ticaret merkezlerine yakın
Yatırım tutarı: 300.000 euro
Net kâr: 140.250 euro
Yatırımın geri dönüş süresi: 3 yıl


Yatırım konusu: İşlenmiş et ürünleri
İl: GAP illeri
Rekabet avantajları: 5084 kapsamında, bölgeden hammedde temini kolaylığı, bölge ve komşu ülkelere pazarlama
Yatırım tutarı:1.590.000 euro
Net kâr: 908.000 euro
Yatırımın geri dönüş süresi: 4,5 yıl


Yatırım konusu: Bay- Bayan eşofman takımı
İl: Adıyaman
Rekabet avantajları:5084 kapsamında, hammedde üreticilerine yakın, Mersin ve İskenderun limanlarına yakın, sınır kapılarına yakın, Ortadoğu ticaret merkezlerine yakın
Yatırım tutarı: 352.000 euro
Net kâr: 212.502 euro
Yatırımın geri dönüş süresi: 2 yıl


Yatırım konusu: Sabun
İl: Mardin
Rekabet avantajları:5084 kapsamında, Ortadoğu ticaret merkezlerine yakın
Yatırım tutarı: 606.700 euro
Net kâr: 178.227 euro
Yatırımın geri dönüş süresi: 2 yıl


Yatırım konusu: Erkek gömleği
İl: Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Kilis, Mardin, Siirt, Şırnak ve Şanlıurfa
Rekabet avantajları: 5084 kapsamında, Ortadoğu ülkelerine yakınlık, ucuz işgücü,
Yatırım tutarı: 405.000 euro
Net kâr: 62.400 euro
Yatırımın geri dönüş süresi: 2,2 yıl


Yatırım konusu: Domates salçası
İl: Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Kilis, Mardin, Siirt, Şırnak ve Şanlıurfa
Rekabet avantajları:5084 kapsamında,Ortadoğu ülkelerine yakınlık,ucuz iş gücü,
Yatırım tutarı: 580.000 euro
Net kâr: 196.980 euro
Yatırımın geri dönüş süresi: 4,5 yıl


Yatırım konusu: Nar suyu
İl:GAP illeri
Rekabet avantajları:5084 kapsamında,GAP Bölge Kalkınma idaresi yatırımcılara pazar ve üretim desteğ vermektedir
Yatırım tutarı: 350.000 euro
Net kâr: 327.292 euıro
Yatırımın geri dönüş süresi: 2 yıl


Yatırım konusu: Mısır çerezi
İl: Mardin
Rekabet avantajları: 5084 kapsamında,Ortadoğu ticaret merkezlerine yakınlık ve Irak'a ihracat potansiyeli bulunmaktadır
Yatırım tutarı: 445.000 euro
Net kâr: 402.600 euro
Yatırımın geri dönüş süresi: 2 yıl


Yatırım konusu: Poşet imalatı
İl: Diyarbakır
Rekabet avantajları: 5084 kapsamında,Ortadoğu ticaret merkezlerine yakınlık, Mardin Serbest Ticaret Bölgesine yakınlık,İskenderun ve Mersin limanlarına yakınlık
Yatırım tutarı: 253.800 euro
Net kâr: 237.300 euro
Yatırımın geri dönüş süresi: 2 yıl


Yatırım konusu: Mermer
İl: Diyarbakır
Rekabet avantajları: 5084 kapsamında,Ortadoğu ticaret merkezlerine yakınlık, Mardin Serbest Ticaret Bölgesine yakınlık,İskenderun ve Mersin limanlarına yakınlık, Habur gümrük kapısına yakınlık
Yatırım tutarı: 1.741.000 euro
Net kâr: 728.245 euro
Yatırımın geri dönüş süresi: 2 yıl


Yatırım konusu: Fıstık işleme paketleme
İl: Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Kilis, Mardin, Siirt, Şırnak ve Şanlıurfa
Rekabet avantajları: 5084 kapsamında, Ortadoğu ülkelerine yakınlık,ucuz iş gücü,
Yatırım tutarı: 1.156.000 euro
Net kâr: 249.600 euro
Yatırımın geri dönüş süresi: 2,3 yıl


Yatırım konusu: Su işleme
İl: Diyarbakır
Rekabet avantajları:5084 kapsamında,Ortadoğu ticaret merkezlerine yakınlık, Mardin Serbest Ticaret Bölgesine yakınlık,İskenderun ve Mersin limanlarına yakınlık, Habur gümrük kapısına yakınlık
Yatırım tutarı: 1.110.000 euro
Net kâr: 1.821.400 euro
Yatırımın geri dönüş süresi: 2 yıl


Yatırım konusu: Sığır besi işletmesi
İl: Adıyaman, Diyarbakır
Rekabet avantajları:5084 kapsamında,rkezlerine yakınlık, Mardin Serbest Ticaret Bölgesine yakınlık,İskenderun ve Mersin limanlarına yakınlık, Habur gümrük kapısına yakınlık
Yatırım tutarı: 15.533.960 dolar
Net kâr: 5.114.683 dolar
Yatırımın geri dönüş süresi: 3 yıl


Yatırım konusu: Süt işleme
İl: Diyarbakır
Rekabet avantajları:5084 kapsamında, ucuz iş gücü, Ortadoğu ticaret merkezlerine yakınlık, Mardin Serbest Ticaret Bölgesine yakınlık,
Yatırım tutarı: 44.321.797 dolar
Net kâr: 16.536.987 dolar
Yatırımın geri dönüş süresi: 3 yıl


Yatırım konusu: Kuzu besi tesisi
İl: Mardin, Siirt, Şırnak, Batman
Rekabet avantajları: 5084 kapsamında,ucuz iş gücü,Ortadaoğu ülkerine yakınlık,Pazarlama kolaylığı,sulama ile ikincil ürün olarak yem bitkilerinin yetiştirilmesi
Yatırım tutarı: 4.712.859 dolar
Net kâr:1.530.318 dolar
Yatırımın geri dönüş süresi: 3 yıl


Yatırım konusu: Mısır yağı rafinasyon tesisi
İl: Diyarbakır
Rekabet avantajları:5084 kapsamında, ucuz iş gücü, Ortadoğu ticaret merkezlerine yakınlık, Mardin Serbest Ticaret Bölgesine yakınlık, Habur sınır kapısına yakınlık
Yatırım tutarı: 1.436.400 euro
Net kâr: 2.411.412 euro
Yatırımın geri dönüş süresi: 2 yıl


Yatırım konusu: Et işleme
İl: Adıyaman, Diyarbakır
Rekabet avantajları: Hammaddeye yakınlık, pazara erişim kolaylığı, ucuz iş gücü
Yatırım tutarı: 13.924.626 dolar
Vergi sonrası kâr: 11.938.011 dolar
Yatırımın geri dönüş süresi: 3 yıl


Yatırım konusu: Kontini zeytinyağı
İl: Kilis
Rekabet avantajları: 5084 kapsamında,sınır kapılarına yakınlık, Ortadoğu ticaret merkezlerine yakınlık, İskenderun limanına yakınlık
Yatırım tutarı: 650.000 euro
Net kâr: 308.800 euro
Yatırımın geri dönüş süresi: 3 yıl


Yatırım konusu: Örgü temelli konfeksiyon
İl: Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Kilis, Mardin, Siirt, Şırnak ve Şanlıurfa
Rekabet avantajları: 5084 kapsamında, ucuz iş gücü, Ortadoğu ülkelerine yakınlık
Yatırım tutarı: 400.000 euro
Vergi sonrası kâr: 204.500 euro
Yatırımın geri dönüş süresi: 2 yıl


Yatırım konusu: Dokuma temelli konfeksiyon
İl: GAP illeri
Rekabet avantajları: 5084 kapsamında, kolay hammadde temini,pazara yakınlık
Yatırım tutarı: 483.000 euro
Vergi sonrası kâr: 1.555.750 euro
Yatırımın geri dönüş süresi: 2 yıl


Yatırım konusu: Süt sığırcılığı
İl: Adıyaman, Diyarbakır
Rekabet avantajları: 5084 kapsamında,ucuz iş gücü, girdi temelinde kalite ve kolaylık,Ortadoğu ticaret merkezlerine yakınlık,Irak'a ihracat olanağı
Yatırım tutarı: 17.545.184 dolar
Net kâr: 1.550.386 dolar
Yatırımın geri dönüş süresi: 6 yıl


Yatırım konusu: Bakliyat eleme ve paketleme
İl: Mardin
Rekabet avantajları: 5084 kapsamında, girdi temininde kalite ve kolaylık, ucuz işgücü, Ortadoğu ticaret merkezlerine yakınlık.
Yatırım tutarı: 500.000 dolar
Net kâr: 197.200
Yatırımın geri dönüş süresi: 4 yıl

Kaynak: Referans Gazetesi