Son Güncelleme:Cuma, 03 May 2013

Salon Bitkilerinin Bakımı

 SALON BİTKİLERİNİN BAKIMI

 

Yeni Salon Bitkinizin Yeri
Tüm bitkilerin sevdiği ve sevmediği ortamlar vardır. Bitkinin etiketindeki açıklamaları dikkatle okuyun.

Salon bitkilerinin Yerleştirirken
Dikkate Alınması Gereken Üç Nokta

1. Işık
Birçok bitki güneş ışığına doğrudan maruz kalmak istemez.
Yaz aylarında kuzeye bakan cam önü uygun bir yerdir.

2. Isı
Büyüme dönemlerinde bitkinin sabit bir ısıda kalması idealdir. Soğuk havalarda bitkileri soğuğun girebileceği, cam kenarlarında ve perde arkalarında bırakmayın.

3. Nemlilik
İnce yapraklı bitkiler genellikle yoğun neme ihtiyaç duyduklarından banyo ortamını severler.
Daha kalın ve dolgun yapraklı bitkiler salon gibi daha kuru mekanları tercih ederler. Aşağıda nemi arttırmaya yarayacak bilgiler verilmiştir.

• Birkaç bitkiyi gruplandırın.
• Bitkileri sığ bir kaba koyun ve üzerini çakılla kaplayın.
• Hergün ılık suyla bitkileri spreyleyin.

BİTKİLERİN RUTİN BAKIMI

Rutin bakım için aşağıdaki aletlere ihtiyacınız olacak:

¹ Kap ve saksı tabağı
¹ Uzun ve dar uçlu sulama kabı
¹ Nemlendirme için sprey
¹ Sıvı gübre veya granül gübre
¹ Yeşil bambu bitki destek çubuğu ve bitki bağı

1 Bahçe makası
¹ Yaprak parlatıcı sprey
¹ Böcek ya da mantar öldürücü sprey ya da ilaç

Sulama
Bir bitkinin suya ihtiyacı olup olmadığını parmağınızı 2-3 cm kadar toprağa sokarak anlayabilirsiniz. Eğer kuru gelirse, ılık suyla sulayın. Yüzeyi kuru görünse bile dip tarafları nemli olabilir.
Afrika menekşesi ve Siklamen gibi bitkileri üstten değil tabağına ılık su koyarak sulayın. Üstten sulama bitkilerin köklerinin çürümesine neden olur. Ancak saksıyı su dolu kapta uzun süre bırakmamanız fazla suyu bir süre sonra boşaltmanız gerekir

Besleme
Yeni dikilen bir bitki toprağında yaklaşık iki ay yetecek kadar besin deposu vardır. Yapraklı bitkiler çabuk büyüdükleri için bahar ve yaz aylarında beslenmelidir. Çiçekli bitkiler ise çiçeklenme mevsiminde ve öncesinde beslenmelidir. Ev bitkilerini sıvı besinler ile beslemek kolay ve pratiktir.

DİNLENME MEVSİMİ

Tüm bitkilerin kış mevsiminde veya çiçeklenmeden hemen sonra bir dinlenme dönemine gereksinimleri vardır. Onları daha serin bir yere taşıyın, besin vermeyin ve daha seyrek sulayın.

YAPRAKLARI TEMİZLEME

Yaprakları ayda bir temizleyin. Musluk suyunuz sert suysa kireç birikimini önlemek için ılık su ya da yağmur suyu tercih edin. Büyük yapraklı bitkilerin sık sık ılık suyla spreylenmeleri gerekir.

Sert ve parlak yapraklı bitkiler
Örneğin: Kauçuk bitkisi
Nemli bir bez ya da süngerle yaprakları temizleyin. Büyük bitkiler için olan parlatıcıları kullanabilirsiniz. Yaprak parlatıcılarını kesinlikle eğrelti otlarında, çok yapraklı ya da çiçekli bitkilerde kullanmayın.

Küçük yapraklı bitkiler
Örneğin: Eğrelti otu ve hurma.
Düzenli Su ile spreyleyin.

Tüylü Yapraklı bitkiler
Örneğin: Begonya.
Yumuşak fırça ile temizleyinEğer salon bitkinizin kökleri saksı dibinden çıkıyorsa veya toprak çabuk kuruyorsa , saksısını değiştirme zamanı geldi demektir.

BAHARDA SAKSI DEĞİŞİMİ

Neye İhtiyacınız olacak:
Değiştirdiğiniz saksıdan daha büyük bir saksı.Değiştirme Şekli:
Bitkiyi iyice sulayın. Yeni saksının içine ince bir kat gübreli toprak koyun.
Eski saksıyı içine yerleştirin.Her iki saksının ağzı aynı düzeyde olmalı. Yeni saksı ile eski saksı arasındaki boşluğu toprakla doldurmaya devam edin.

Saksı kenarından 2 cm boşluk bırakmalısınız. Bitkiyi, eski saksısından, arkasına hafifçe vurarak çıkarın ve yeni saksıya yerleştirin. Üzerini biraz daha gübreli toprakla doldurup yeniden sulayın.

ÜST TABAKA TOPRAĞIN DEĞİŞMESİ

Saksı yenilemeye gerek olmayan ya da saksı değişimi yapılamayacak kadar büyük olan bitkiler her bahar üst kısmını da toprak yenileme metoduyla bakıma alınabilir.
Üstündeki 2-3 cm’lik toprağı köklerine zarar vermeden alın. Üzerine yeni gübreli toprak ekleyip sulayın.

KARŞILAŞABİLECEĞİNİZ SORUNLAR

Çok Az Işık Alması:
Belirti: Bitki uzun ve sağlıksızdır. Yapraklarının arası fazla aralıktır. Büyüme durmuştur. Yapraklar normalden daha küçük ve soluktur. Çiçekleri ya hiç yoktur ya da çok cılızdır.
Çözüm: Dallanmasını güçlendirmek için bitkiyi kısaltın ve daha ışık alabileceği bir yere taşıyın.

Çok Az Sulanması:
Belirti: Bitki ya çok az ya da hiç büyümez. Çiçekleri çok kısa sürelidir. Yaprakları zayıftır. Alt yapraklar düşer.
Çözüm: Su dolu bir kap içinde 10 dakika bekletin. Saksı tabağına yerleştirmeden önce suyun süzülmesini bekleyin. Bitki çok kısa bir sürede yeniden kurursa saksını değiştirin.

Çok Soğuk Ortamda Olması
Belirti: Çiçekler kısa ömürlüdür. yapraklar kıvrılır ve düşer.
Çözüm: Hava akımından uzak sıcak bir yere taşıyın.

Az Nemli Ortamda Olması
Belirti: Yaprak uçları kahverengileşir ve kurur. Yaprak kenarları sararır ve yapraklar dökülür. Gonca ve çiçekler büzüşür ve düşer.
Çözüm: Banyo, mutfak gibi daha nemli bir ortama taşıyın. Daha önceki sayfalarda açıkladığımız nemliliği artırma metotlarını deneyin.

Az Besin Alması
Belirti: Bitki büyümez ve çiçekli bitkiler çiçek açmaz.
Çözüm: Gerekli besin ile besleyin.

Fazla Işıklı Ortamda Olması
Belirti: Gündüz saatlerinde bitkinin yaprakları solar, kahverengi yarık izleri oluşur. Bitki solgun görünür. Yapraklar buruşup, kurur.
Çözüm: Bitkiyi daha serin ve gölgeli bir ortama taşıyın.

Fazla Su Verilmesi
Belirti: Çiçekler çürür. Yapraklar az büyür, zayıftır ve kolayca dökülür.
Çözüm: Bitkiyi daha sıcak bir ortama taşıyın. Fazla suyun saksıdan akmasını sağlayın. Sadece gerektikçe su verin.

Fazla Sıcak Ortamda Bulunması
Belirti: Bitki kış aylarında sağlıksız büyüme gösterir. Yaprakların kenarları kahverengileşir. Alt yapraklar solar ve dökülür.
Çözüm: Bitkiyi daha serin bir ortama taşıyın.

Fazla Nemli Ortamda Bulunması
Belirti: Yapraklarda, çiçekte ve sapında gri küf (botrytis) oluşur.
Çözüm: Bitkiyi daha kuru bir ortama taşıyın.

Fazla Besin Verilmesi
Belirti: Yapraklar kahverengileşir ve büzüşür.
Çözüm: Bitki sağlıklı bir görünüm alana kadar
çiçeği sulamayın.

ZARARLILAR VE TEDAVİLERİ

Bitkileri hastalıklardan ve böceklerden korumak, tedavi etmekten daha kolaydır. Bu nedenle bitkilerin güçlü ve sağlıklı olmalarını sağlamak amacıyla ideal bir bir ortam yaratmalıyız. Hastalıklı bir bitkiyi, diğer bitkilere de bulaşma ihtimalini göz önünde bulundurarak diğerlerinden hemen ayırmalısınız.
İşte sık rastlanan salon bitkisi böcekleri ve tedavi şekilleri:

Beyaz Sinekler
Güveye benzer ve rahatsız edildiğinde uçuşan küçük beyaz böceklerdir. Tüm bitkiyi ılık sabunlu suya batırın ve sonra da durulayın.


Yeşil Veya Siyah Sinekler
Bitkinin büyüyen uçlarında koloni oluştururlar. Yok etmek için beyaz sinekler için önerilen metodu kullanın.

Botrytis
Yaprak, çiçek ve gövdede bulunan gri küftür. Bitkiyi daha kuru bir ortama alın ve hava akımını artırın. Ölü çiçek ve yaprakları düzenli olarak ayıklayın. Eğer sorun devam ederse mantar ilacı (fungicide) ile spreyleyin.

Mealy Bugs
Yaprakların altında ve gövdede bulunan minik yün yumaklarına benzer oluşumlardır. İspirtoya (metil alkole) batırılmış pamuklu bezle silin.
Kırmızı Örümcek Mite’ları
Yaprakların alt yüzeyinde bulunan küçük, sarı, kahverengi veya kırmızı kurtçuklardır. İnce örümcek ağları üretirler. Nemliliği artırmak amacıyla bitkiyi sık sık spreyleyin.

Kabuk Böcekleri
Yapraklara ve gövdeye yapışmış gibi duran küçük sert kabuklu, kahverengi, sarı böceklerdir. Böcekleri ılık sabunlu su ile temizleyin ve durulayın.

Küf
Yapraklarda ve gövdede oluşan beyaz pudra benzeri oluşumlardır. Mantar ilacı (fungicide) ile spreyleyin

 ALTIN KURALLAR

Salon bitkilerini satın aldıktan sonra evinize götürürken soğuk rüzgardan ve keskin güneş ışığından korumaya özen göstermelisiniz.

Bitkiyi hiç bir zaman hava akımında bırakmayın. Ateş ya da kalorifer yanına koymayın.

Saksı değişiminde hiç bir zaman bahçe toprağı kullanmayın.

 

ÇAKILLI TEPSİ 

Ev bitkilerinin çoğu  doğada nemli ortamlarda yaşayan tropik bitkilerdir.Dolayısıyla ev şartlarında da ihtiyaçları olan nemi sağlamak gerekir.Aksi halde çabucak bozulur,dekoratif özelliklerini kaybederler.En kolay usul bir püskürteçle bitki yapraklarını düzenli olarak nemlendirmektir.Ancak bu bitkilerden bazıları yapraklarına su değmesinden hoşlanmazlar.(Afrika menekşesi,Dua çiçeği,Yaprak begonyası gibi..)

 

O halde ne yapmalı ?.. Gayet kolay:

Saksı tabağı biraz geniş ve derin tutulur.Tabağın dibine küçük çakıl taşlarından 2-3 cm.lik bir tabaka serilir.Saksı bunun üzerine yerleştirilir.Tabakta saksının dibine değmeyecek şekilde daima su bulundurulur.Su sürekli buharlaşarak gerekli nemli ortamı sağlar.

Ufak saksıların birkaç tanesini bir tepsiye de yerleştirebilirsiniz.Çakılları kendiniz toplayıp bedavaya getirebileceğiniz gibi,dekoratif amaçla satılan yapma çakılları da kullanabilirsiniz.

 

 

SALON BİTKİLERİNDE KIŞ BAKIMI

Tabiatta neredeyse bütün bitkilerin bir dinlenme mevsimine ihtiyacı vardır. Genellikle bu dönem kış mevsimine denk gelir. Bitkilerin bir kısmı bunu net bir şekilde belli eder. Mesela soğanlı ve rizomlu bitkiler toprak üstü kısımlarını kurutur. Perenyal dediğimiz kalıcı otsu bitkilerde aynı şekilde davranır. Bir bölümü de yapraklarını kaybederek dinlenme dönemine geçerler.

Salon bitkilerinin büyük bir bölümünü meydana getiren herdem yeşil bitkilerde ise bu istek pek anlaşılmaz. Gelişimleri yavaşlayınca daha çok su ve besin verilerek hızlandırılmaya çalışılır. Bu da bitkide problemlere yol açar. Hatta kökleri çürüyerek ölebilir.

Ev ortamı sıcak bile olsa salon bitkileri  kasım-mart ayları arasında çok az sulanmalı ve besin verilmemelidir. Bu dönemde biraz serin bir ortam tercih edilmekle beraber kaloriferle ısınan evlerde bu pek mümkün değildir. Çiçekler hiç olmazsa ısı kaynaklarından biraz uzaklaştırılır.

Kuru havadan etkilenmemeleri için yaprakları düzenli olarak nemlendirilir.

Difenbahya,eğrelti türleri gibi sürekli nemli toprak isteyen bitkilere az ve sık su verilir. Diğerlerinde toprağın birkaç cm. kuruması beklenir.

Bazı bitkilerde ise(özellikle kışın çiçek açanlar) dinlenme dönemi farklıdır.

Açelya,yılbaşı,kalanşo, ve klivya gibi çiçekler yaz döneminde dinlenir.

Kışın çiçek açan bütün ev bitkileri çiçekli dönemlerinde bol sulanır ve düzenli besin verilir.

Sıklamen, kaladyum ve amaryllis gibi soğanlılar  toprak üstü bölümleri kuruyunca mevsimi gelinceye kadar sulanmaz.

Afrika menekşesi, cam güzeli gibi devamlı aktif bazı bitkiler dinlenme dönemine pek ihtiyaç duymazlar. Yine de bu bitkileri 1 ay kadar su ve besini azaltılarak dinlendirmek iyi netice verir. Bu dönem kış sonuna getirilir ve peşinden gerekiyorsa saksı değişimi yapılır.

Bütün salon bitkilerinde saksı değişimi aktif dönemlerinin hemen başında yapılmalıdır.( Genellikle ilkbaharda)

 

SAKSI BİTKİLERİNDE SARARMA SEBEPLERİ

Alt yapraklarda sararma:

Yapraklar genelde sağlıklı görünüyorsa 1-2 alt yaprağın sararması yaşlanmaya bağlı biyolojik bir olay olabilir.

-Saksının küçük gelmesi,  (Baharda taze toprak ilavesiyle saksı değişimi yapılır)

-Demir veya nitrojen eksikliği de bir sebeptir. (Bu durumda uygun bir besin kullanılır)

Bütün yapraklarda ani sararma:

-Ani mekan veya ısı değişikliği

-Soğuk hava akımı

-Soğuk mekan

-Aşırı sulama  (Özellikle tabağında su beklemesi kökleri boğarak bitkiyi öldürür)

-Az veya hiç sulamamak

-Kireçli musluk suyu  (Özellikle üstten başlayan sararmalar kireçli suya bağlı olarak toprakta biriken kalsiyumdan olur)

-Ev bitkilerini soğuk suyla sulamak. (Oda ısısında yetişen bitkilere soğuk su şok tesiri yapar. Daima ılık su kullanılmalıdır)

-Yetersiz ışık

Hassas bitkilerde aşırı gün ışığı da  yapraklarda sararma ve kahverengileşmeye sebep olur.