Ziraat Mühendisliği Platformu

Tahıl Küllemesi

TAHIL KÜLLEMESİ

l. ETMENİN TANIMI VE YAŞAYIŞI:

Fungus konukçu üzerinde yüzeysel mycelium örtüsü oluşturur. Miseller epider-mis hücrelerine

emeçlerini gönderirler. Epidermiste el şeklinde dallanan ve beslenip büyüyen miseller conidiophore

(konidi taşıyıcılarını) oluştururlar. Bunların ucunda teşbih tanesi gibi uç uca eklenmiş conidium'lar

(konidiler) meydana gelir. Olgunlaşan konidiler ayrılarak yeni enfeksiyonları meydana getirirler.

Konidiler 12-15 mikron genişlikle 24-30 mikron uzunlukta olup elipsoit şeklindedir. Konukçu

sararmaya başladığı zaman misel yığınlarında cleistothecium'lar meydana gelir. Cleistothecium 152-

251 mikron çapında küre veya oval şekildedir. Her cleisto thecium'da ortalama 30.4 mikron genişlikte

77.4 mikron uzunlukta oval veya silindir şeklinde 15-20 adet ascus bulunur. Ascus-lar içinde dinlenme

devresinden sonra belirli koşullarda 4-8 askospor meydana gelir. Bunlar hububatı enfekte ederek

hastalığın meydana gelmesini sağlarlar.

Etmen ılıman bölgelerde kışı bitkiyi enfekte etmiş misel halinde geçirdiği halde diğer bölgelerde

kışı cleistothecium halinde geçirir. Bitkilerin sararması ile birlikte oluşan cleistothecium'lar kışı

kurumuş bitki yapraklarında geçirirler. Havaların ısınmasıy-la birlikte ilkbaharda ascus ve askosporları

meydana getirerek primer enfeksiyonu sağlarlar. Ancak bu tarz fungusun kışlamasında önemli bir yol

değildir. Genellikle primer enfeksiyonları sonbaharda enfeksiyona uğranîış tahıl yapraklarında bulunan

miseller meydana getirirler. Misellerden oluşan konidiler rüzgarla çevreye dağılarak sekonder enfeksiyonların

meydana gelmesini sağlarlar. Konidilerin optimum çimlenme sıcaklığı 10 C (0-35°C)'

dir. Enfeksiyonlar için ise 15-20 C en uygun sıcaklıktır. İnkübasyon süresi bir haftadır.

2-ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI

Yapraklarda önceleri nokta halinde beyaz-gri renkte püstüller halinde görülür, sonra

esmerleşir.Uygun koşullarda püstüller birleşir yaprağı tamamen kaplayabildiği gibi, sap ve başak'a da

intikal eder. Bitki üzerinde yüzeysel bir tabaka oluşturan misel örtüsü rüzgar, yağmur ve sürtünmelerle

silinebilir. Hastalığa yakalanan bitkiler yatmaya daha elverişli olduğundan dolayı mahsul kaybına sebep

oldukları gibi, nekrozlar meydana getirerek özümleme yüzeyini azaltmaklada verimin düşmesine sebep

olur.

3-KONUKÇULARI

Dünyanın tahıl yetiştiren tüm yörelerine yayılmış olan tahıl küliemesi bitki cinslerine göre

spesialize olmuştur. Bu nedenle buğdaydaki E. graminis tritici sadece buğdaya özgüdür, diğer

buğdaygil türlerini hastalandırmaz.

Fungus (E. graminis ) altı forma ayrılır. Ayrıca her formda birçok fizyolojik ırklara sahiptir.

Buğday türlerinde E. graminis tritici

Arpa türlerinde E. graminis lıordei

Çavdar türlerinde E. graminis secalis

Yulaf türlerinde E. graminis avenae

Bromus türlerinde E. graminis bromi

Poa türlerinde E. graminis poae

Birçok yabani graminea üzerindeki formları ise, henüz açıklık kazanmamıştır.

4- MÜCADELESİ:

4.1.Kültürel Önlemler

Hastalıkla mücadelede en güvenilir yol dayanıklı çeşitlerin yetiştirilmesidir. Nisbi nemin

yüksek olduğu yerlerde sık ekimden ve fazla azotlu gübre vermekten kaçınılmalıdır.

4.2.Kimyasal Mücadele:

Hastalığa karşı etkili ilaçlar vardır. Ancak hastalık görüldüğü her tarlada ekonomik bir zarar

oluşturmaz, bu nedenle ilaçlamadan önce uygulamanın ekonomikliği yönünden zarar meydana gelip

gelmeyeceğine karar vermek gerekir.

4.2. l .İlaçlama Zamanının Tesbiti

Hastalık belirtileri görülmeye başlandığında veya bitki ve tarlada fazla bir yoğunluk kazanmadan

ilaçlamaya başlanmalıdır.

4.2.2.Kullanılacak Alet ve Makinalar

İlaçlama yapılacak alanın büyüklüğüne göre, sırt veya motorlu ilaçlama aletlerinden biri

kullanılabilir.

4.2.3. İlaçlama Tekniği

İlaçlar önerilen dozlarda yaprakların alt ve üst yüzlerinin kaplanmasını sağlayacak şekilde

uygulanmalıdır. Hastalığın yoğunluk ve devam etme durumuna göre, Pyra-zophos ile yapılan

ilaçlamalardan l hafta, diğerlerinde ise 15 gün sonra ikinci bir ilaçlama yapılmalıdır

5. UYGULAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yapılan ilaçlamanın başarısının değerlendirilmesi için ilaçlama öncesi (eğer ilaçlama külleme

püstüllerinin tek tuk görüldüğü bir zamanda yapılmışsa ilaçlama öncesi hastalık değerlendirilmesi

yapılmayabilir) ve sonrası hastalık değerlerine gereksinim vardır. İlaçlamadan 15-20 gün sonra ilaçlama

yapılmışarpa veya buğday ekili tarlaların köşegenleri doğrultusunda yürünerek hastalığın tarlada

homojen bir yayılma göstermesi durumunda 100, aksi halde 200 bitkinin üstten 3. yaprağında

aşağıdaki 0-4 skalasına göre yapraktaki hastalık şiddeti saptanır

O - 4 Skalası

0 Sağlam

1 Yaprağın % l'i püstüllerle kaplı

2 " %5'i

3 " %25'i

4 " %50'si "

İlaçlama yapılan ve yapılmayan tarlalardaki hastalık yüzdeleri mukayese edilerek ilaçlamanın

başarısı hakkında kanaata varılır. Ancak külleme hastalığının yüzeysel misel tabakası oluşturması

nedeniyle rüzgar, yağış ve darbeler hastalık yüzdelerini azaltan faktörlerdir. Bu nedenle bazan böyle bir

kıymetlendirme bizi yanıltabilir.

İlaçlamanın verime etkisini saptamada birçok faktörlerin elimine edilerek, bir model

geliştirilmesi gereklidir. Sıhhatli bir netice vermemekle beraber ilaçlı ve ilaçsız parsellerden alınacak

numunelerde 1000 dane ağırlıkları mukayese edilerek bir kanaata varmaya çalışılabilir. İlaçlamanın

çevre üzerine olumsuz bir etkisine rastlanmamıştır.

9-TAHIL KÜLLEMESİ

(Erysiphe graminis "D.C." Wint.)'NE KARŞI

TAVSİYE EDİLEN İLAÇLAR

Etkili Madde Adı Formülasyonu Dozu (Preparat)

ve Oranı ___ _________ Dekara

Pyrazophos 300 g/1 E.C 100 ml

Triadimefon 250 g/1 E.C 50 ml

Triadimefon 25 W.P 50 ml

Triadimenol 250 g/1 E.C 50 ml

Tebuconazole 250 g/1 E.C 75 ml

Prochloraz 450 g/1 E.C 100 ml

Prochloraz+Carbendazim E.C 150 ml

(300+80 g/1)

Tebuconazole, 250 g/1 E.C 75 ml

Tridemorph, 750 g/1 E.C 75 ml

Kaynak : kkgm.gov.tr/