Ziraat Mühendisliği Platformu

Yatırımcı tarlaya koştu arazi değerlendi

Gıda fiyatları artıp da yatırımcı tarlaya koşunca toprak altın değerinde. Meyve bahçelerinin dönüm fiyatında bir yıl içindeki değişim, çiftçiyi de arazisini elinden çıkartması için tahrik ediyor.

Gıda fiyatları artınca yatırımcı tarlaya koştu, arazilerin değeri ikiye katlandı.

Niğde'de meyve bahçelerinin dönüm fiyatı bir yıl içinde 750 YTL'den bin 500 yeni liraya çıktı. Şanlıurfa'da sulu tarım yapılan tarlaların fiyatı iki kattan fazla arttı. Çukurova'daki tarla fiyatları ise neredeyse 4 katına yükseldi. Emlakçılar, yerli ve yabancı yatırımcıların tarla taleplerine yetişmekte zorlanıyor. 

Tırmanışa geçen gıda fiyatları, yatırımcının tercihini de değiştirdi. Küresel kuraklık sebebiyle gelecek yıllarda tarımın daha da önem kazanacağını düşünen girişimciler, parayı artık arsa yerine tarlaya yatırıyor. Emlakçılar artık daha çok tarla satışlarından para kazanıyor. Küçük yatırımcıların yanında Koç Holding, Tekfen ve Sancak gibi büyük kuruluşlar da geniş araziler alarak çiftçilik yapmaya başlıyor.

Yılbaşından beri ekmek, pirinç, makarna, et, süt ve yağ fiyatlarına gelen zamlar sebebiyle ortalama mutfak harcamaları yüzde 45 arttı. Sadece mercimeğe gelen zam yüzde 90'ı buluyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nden alınan bilgiye göre, mayıs ayında havucun fiyatı yüzde 36,4, armudun yüzde 27, pirincin fiyatı da yüzde 17,8 arttı. Domates, patlıcan ve yeşil fasulyedeki artış ise yüzde 26 civarında. Gıda zamlarının temel sebebi kuraklıktan dolayı tarımsal rekoltenin düşmesi. Küresel kuraklığın gelecek yıllarda da süreceği belirtiliyor. Çin ve Hindistan'ın artan gıda talebi de eklendiğinde tarımın petrolden bile daha önemli hale geleceği hesaplanıyor.

Bu ortamda devletler nüfusunu besleyebilmek için tarım politikalarını yeniden gözden geçirmeye başladı. Ekonomistler, gelecekte tarım arazilerinin arsa ve binalardan daha fazla gelir sağlayacağını düşünüyor. Yatırımcılar da bu çerçevede birikimlerini tarıma yönlendirmeye başladı.

Tarım arazilerinin yoğunlaştığı Çukurova, Ege, Trakya, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde su sorunu olmayan alanlarına rağbet arttı. Niğde'de faaliyet gösteren Onat Emlak'ın sahibi İsmet Onat, Ulukışla ilçesinde elma, kiraz, ceviz, şekerpare ve pancar üretilen bahçe ve arazilerde son bir yılda dönüm fiyatının 750 YTL'den 1.500 yeni liraya fırladığını söylüyor. Yatırımcıların ve gurbetçi vatandaşların tarla ve bahçe almak için Niğde'ye akın ettiğini belirtiyor.

Onat, gelenlerin birkaç dönümden ziyade 200 dönüm gibi büyük çaplı arazi talep ettiğini ifade ederken, "Bankalara borcu olan çiftçiler tarla ve bahçelerini iyi fiyata veriyor. Ama tok satıcıları ikna etmek kolay olmuyor. Fiyatları sürekli yukarı çıkarıyorlar." diyor. Almanya ve Hollanda'daki pek çok gurbetçiye arazi sattıklarını aktarıyor. Yatırımcıların ilgi gösterdiği bölgelerden birisi de GAP illeri.

Şanlıurfa ve Diyarbakır gibi tarımın ön plana çıktığı illerde tarla fiyatlarındaki artış dikkat çekiyor. Şanlıufra'da 9 şubesiyle hizmet veren Badıllı Emlak'ın satış müdürü Kadir Badıllı, geçen yılların aksine bu yıl tarlaya talebin çok arttığını, arazilerin dönümünün 1.500 YTL'den 3 bin 500 YTL'ye tırmandığını vurguluyor. Satışların katlandığı bilgisini verirken, yurtdışındaki yatırımcıların da bölgeden arazi talebinde bulunduğunu kaydediyor. New Yorklu bir yatırımcının kendilerine ulaştığını dile getiren Badıllı, "Bize telefon açtı. 150 bin dönüm yer istediğini söyledi. Bu, Şanlıurfa'daki arazilerin onda biri demek. Araziler parça parça olduğu için bulmak zor. "örneğini veriyor.

Holdingler arazi kiralayıp çiftçilik yapıyor

Türkiye'nin önde gelen holdingleri de tarım yatırımlarına ağırlık vermeye başladı. Koç Holding, Şanlıurfa'da domates yetiştirmek için 13 bin dönüm arazi kiraladı. Burada yetiştirilecek ürünler salça yapılarak Japonya'ya satılacak. Saray Halı, İzmir'in Seferihisar ilçesindeki modern çiftliğinde yılda ortalama bin ton narenciye yetiştiriyor. Damızlık süt, sığır besi işletmeciliği de yapan şirket, Adana'da Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü'ne ait Çukurova Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nden kiraladığı 4 bin dönüm arazide de yem bitkisi üretiyor. İnşaata ve tarıma odaklanan Tekfen Holding ise gübre başta olmak üzere tohum, fide ve fidan üretimiyle tahıl ticareti alanında faaliyet gösteriyor. Tekfen Tarımsal Sanayi Grubu'nun en büyük şirketi olan Toros Tarım, yüzde yirmi beş pazar payıyla sektörde lider. Sancak Grubu'nun da hayvancılık alanında büyük yatırımları bulunuyor.

Çukurova ve Ege'de tarlalara ilgi büyük

Adanalı emlakçı Mahmut Yıldız; Salbaş, Karahan, Yüreğir ve Sarıçam gibi yörelerde tarlaların metrekare fiyatının bir yıl içinde üçe katlandığına işaret ediyor. Salbaş'ta metre karesi 1 yeni liradan satılan tarlaların bir yıl içinde 3-4 YTL'ye çıktığını bildirirken, "Önceden parası olan yatırımcı yeni gelişen bölgelerde imarlı arsa almak istiyordu. Şimdi imarsız bölgelerde verimli tarlalara yoğun talep var.

Yatırımcı tarlasını hem değerlendiriyor hem de bekledikçe arazi değer kazanıyor." diye konuşuyor. Sulak ve verimli arazileriyle bilinen Çukurova'da yatırımcılar organik tarıma yoğun ilgi gösteriyor. Ege Çiftçiler Derneği Başkanı Hulusi Tanman ise tarlalara olan talep artışını doğruluyor. Yerli ve yabancı şirketlerin Ege'de küçük parçalar halindeki tarım arazilerini toplamak için çaba gösterdiğini anlatıyor. Aydın Söke'de tarlaların dönüm fiyatının 4-5 bin yeni liraya yükseldiği belirtiliyor. Ege ve Çukurova organik tarım için oldukça müsait.