Ziraat Mühendisliği Platformu

Narenciye ihracatçısını İspanya korkusu sardı

İhracatının çoğunluğunu Rusya'ya gerçekleştiren narenciye ihracatçısını İspanya korkusu sardı. Yüksek maliyet nedeniyle üreticinin tonuna bin YTL istediği narenciyenin rekolte fazlası yaşayan İspanya'dan 270 euroya ihraç edildiğini belirten ihracatçılar, Rusya pazarının tehlikede olduğunu belirterek, destek miktarının arttırılmasını istiyor.

Türkiye genelinde 2.5 milyon tonluk üretimi bulunan narenciye, en çok Mersin, Adana, Antalya ve Hatay bölgelerinde yetiştiriliyor. İki yıl önce üretimin yüzde 50'si ihraç edilen narenciyede son iki yıldır gerileme yaşanıyor. 2006 yılında 1 milyon 55 bin ton olan narenciye ihracatı, geçen yıl 830 bin tona geriledi. Bu yılın ilk 10 ayı itibariyle ise 412 bin tonluk ihracat gerçekleştirildi. İhracattaki gerilemede hem yüksek fiyatlar hem de geçen yıl Rusya ile yaşanan laboratuvar krizi etkili oldu. Rusya ile laboravutar krizi aşıldı ancak yüksek fiyat sorunu hala devam ediyor.
Türkiye narenciye ihracatının yüzde 14'ünü Ukrayna'ya, yüzde 10'unu da Romanya'ya yapıyor. Toplam ihracatın yüzde 65'i Doğu Bloku ülkelerine yapılıyor. Doğu Bloku ülkelerine yapılan ihracattan aslan payını ise yüzde 35'le Rusya alıyor. Türkiye'nin rakipleri arasında İspanya, Yunanistan ve İtalya var. En büyük rakip ise İspanya.
Yüksek maliyet artışları nedeniyle Türkiye'de üreticinin ton başına bin YTL istediği narenciye fiyatları İspanya'da bu yıl 270 euro yani 562 YTL  civarında. Yüksek fiyatlar nedeniyle bu yıl da sezon sıkıntılı açılmış. Tüccar fiyatı yüksek bulduğu için henüz alıma başlamamış durumda.
Küresel krizden narenciye üreticilerinin ve sektörün çok olumsuz etkilendiğini dile getiren Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Kavak, narenciye ihracatının ana pazarı olan Rusya'ya ihracat yapılamadığını belirtiyor. Bu pazarın Türkiye için çok önemli olduğuna değinen Kavak, şunları söylüyor: "Krizden Rusya da olumsuz etkilendi. İspanya'da rekolte fazlalığı ve devlet teşviği nedeniyle fiyatlar düşük. Bu durumda İspanya bu yıl ciddi rakip olacak. Bu pazarın İspanya'ya kaptırılmasından çok kaygılıyız. Şu an ihracat çok güç durumda. Narenciye pazarında krizin etkilerini azaltacak önlemler alınması gerekli. Maliyetlerimiz diğer ülkelere göre çok yüksek."
İspanya'yla rekabet edebilmek için yapılacak çok şey olduğunu söyleyen Kavak, öncelikle finansman ihtiyacının karşılanması gerektiğini söylüyor. İhracatın önündeki engelin kaldırılması için bu sıkıntının giderilmesi gerektiğini aktaran Kavak, fiyatlar aşağı çekilirse üreticinin canının yanacağını öte yandan tüccarın da alım gücünün kalmadığını belirtiyor. Rusya pazarını elde edebilmek için çok uğraşıldığını ve mücadele edildiğini söyleyen Kavak, bu pazarı kaptırdıktan sonra tekrar elde edebilmelerinin çok zor olacağını da dile getiriyor.
Mersin'de yapılan üretimin 1 milyon ton civarında olduğunu söyleyen Erdemli Ziraat Odası Başkanı Adnan Dölek üretilen narenciyenin çiftçinin elinde kaldığını belirtiyor. Dölek, tüccarın alım yapmadığını ve bu nedenle ürünün dalında kayacağını dile getirerek ihracat pazarındaki ciddi sıkıntılar nedeniyle çiftçilerin zarar ettiğini ve ürünlerini satamadığını anlatıyor. Dölek, "İspanya'da Türkiye ile aynı türde narenciye yetişiyor. Ancak onlara verilen teşvik daha fazla. Bizim için çok önemli bir pazar olan Rusya'ya ihracat gerçekleştiriyorlar. Rusya da içinde bulunduğu kriz nedeniyle ucuza gelen ürün alımlarını kabul ediyor. Bizim çiftçilerimiz ise zarar etmemek için fiyatlarını aşağı çekmek istemiyor. Avrupa ülkeleriyle de rekabet edemiyoruz" diyor.

İspanya Türkiye'den daha avantajlı

Narenciye üretiminin yaklaşık 800 bin tonunu karşılayan Adana bölgesinin Ziraat Odası Başkanı Prof. Dr. Haydar Şengül ise, ihracattaki sıkıntılar nedeniyle Rusya ve diğer yurtdışı pazarlarını İspanya'ya kaptırma tehlikelerinin yüksek olduğunu söylüyor. İspanya'nın Avrupa Birliği ülkesi olması nedeniyle üretiminde AB standartlarını kullandığını ve bu açıdan avantajlı olduğunu ifade eden Şengül, "İspanya'da narenciye üretiminde ihracata fazlasıyla destek var. Sanayileri narenciye sektörüyle entegre olmuş durumda. Bizim ülkemizde bu avantajlar yok. Dolayısıyla İspanya'nın ciddi bir rakibimiz olduğu kesin. Oysa bizim de üretim potansiyelimiz iyi değerlendirilse sorunlar ortadan kalkar. İhracat desteklense, narenciye işleme potansiyeli iyi değerlendirilse sektör belli standartlara ulaşır ve ihracat pazarlarına olan yakınlığımız nedeniyle İspanya'nın önüne geçeriz. Ancak bahsettiğim tedbirlerin alınması kısa vadede mümkün gözükmüyor ve bu süreçte ihracat pazarımız İspanya'nın olacak. Ancak uzun vadede durum değişebilir" diye konuşuyor.

Kaynak: Referansgazetesi.com