Ziraat Mühendisliği Platformu

Fındıkta yeni strateji araziye gelir desteği

Son iki yıldır ihtiyaçtan fazla üretim ve düşük talep nedeniyle Toprak Mahsulleri Ofisi'nde ciddi bir stok oluşmasına neden olan fındıkta, yeni strateji üretime değil alana destek vermek olacak. Teknik çalışmaları yapılacak stratejiye göre fındık üreticilerine "alan bazlı gelir desteği" uygulanmaya başlanacak. Söz konusu uygulamanın gelecek yıl sonuna kadar yaşama geçirilmesi planlanıyor.

Fındıkta izlenecek yeni stratejinin ne olacağı, 2009 yılı programında net biçimde anlatıldı. Buna göre 2009 yılı sonuna kadar Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, fındık ürününün desteklenmesine ilişkin uygulamayı rasyonel hale getirecek. Söz konusu yeni uygulamada, sektörün rekabet edebilirliğini artırmak ve kamu harcamalarında desteklemeye ilişkin etkinliği sağlamak temel olacak. Buna göre 2009 yılı sonuna kadar fındıkta "alan bazlı gelir desteği" uygulanması yönünde adımlar atılacak. Bu da fındık üreticisine verilen destekte üretim yerine arazinin "temel gösterge" olarak alınacağını ortaya koyuyor.

Gerekçe artan üretim
Fındıkta, alan bazlı destek uygulamasına geçilmesinin ana nedenini; artan üretim ve bu üretimin Toprak Mahsulleri Ofisi'ne stok olarak yansıması oluşturuyor. 2006 yılından bu yana fındık alımını gerçekleştiren TMO, bu yıl rekor düzeyinde fındık almaya hazırlanıyor. Ofis, geçen günlerde 500 bin tona yakın fındığı satın almak için üreticilere randevu verdiğini açıkladı. 31 Ekim'de sona eren randevu sürecinde 208 bin üretici 493 bin tonluk ürünü satmak için randevu talebinde bulundu. Ofisin elindeki fındık stoku ise 436 bin tona ulaştı. Söz konusu rakamlar, ofisin fındık maliyetinin katlanarak arttığını gösteriyor. Ancak ekonomi bürokrasisi, net bir biçimde fındığa 2009 yılı bütçesinden bir katkı yapılmayacağı yönünde öngörülerde bulunduklarını belirtiyor.
2009 yılı programında da "fındık başta olmak üzere tarım ürünlerinin KİT'ler eliyle alınması karşılığında katlanılan maliyetlerin görev zararı yoluyla ilgili kuruluşlara aktarılmayacağı" belirtilerek TMO'ya bütçeden görev zararı desteği verilmeyeceğinin mesajı verildi. Ancak TMO'nun kaynak sıkıntısı içine girmesi ve ödemelerine ara vermesi üzerine 1 hafta kadar önce Hazine'den 250 milyon YTL'lik kaynak desteği yapıldı. Söz konusu desteğin ardından ofis ödemelere tekrar başladı. Ofisin ekim ayı itibariyle 1.7 milyar YTL'yi aşkın bir rakamı, görev zararı ve sermaye artırımı olarak Hazine'den talep ettiği biliniyor.